Trải qua hai cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, những thanh niên xung phong ở thị xã Mường Lay đã cùng những thanh niên xung phong trong cả nước nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng, dũng cảm quên mình vì độc lập tự do đã góp phần cống hiến quý báu vào thắng lợi huy hoàng, giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc.
Cuộc chiến đã qua, mặc dù ngoài 60 tuổi nhưng họ lại có mặt trên tất cả các mặt trận lao động sản xuất, hăng say tham gia công tác hội, tích cực tham gia vào các hoạt động xây dựng Đảng, chính quyền, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc và gương mẫu trong nhiều phong trào tại địa phương. Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong thị xã Mường Lay cùng với lực lượng thanh niên xung phong cả nước dành trọn tuổi xuân của mình làm nhiệm vụ trên mỗi cung đường, chiến tuyến. Trở về đời thường, các cựu thanh niên xung phong trên địa bàn vẫn luôn nêu cao ý chí kiên cường, tinh thần sáng tạo, tiếp tục cống hiến trên mặt trận phát triển kinh tế, vun đắp nghĩa tình đồng đội. Tuy tuổi đã cao, sức khoẻ hạn chế, đời sống kinh tế còn khó khăn nhưng cựu thanh niên xung phong Tòng Văn Héo ở bản Nậm Cản phường Na Lay đã phấn đấu vượt qua tất cả, giữ vững phẩm chất cách mạng, nêu gương sáng trong cuộc sống. Tham gia lực lượng thanh niên xung phong của huyện Mường Lay tỉnh Lai Châu cũ từ năm 1966 đến năm 1971, chàng thanh niên Tòng Văn Héo tuổi đôi mươi được biên chế vào đơn vị C177 tham gia cùng các đồng đội mở các tuyến đường Xá Tổng - Mường Lay, Huổi Lóng - Tủa Chùa, Sìn Hồ - Lai Châu phục vụ cho việc vận chuyển hàng hóa, đạn dược vũ khí của quân và dân ta phục vụ chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Trong những năm tháng oanh liệt ấy ông Tòng Văn Héo không quên những trận mưa bom, bão đạn của kẻ thù bắn phá cũng như những khó khăngian khổ ông và đồng đội cùngtrải qua. Càng tự hào về truyền thống vẻ vang của lực lượng thanh niên xung phong, trở về địa phương cựu thanh niên xung phong Tòng Văn Héo càng tự nhủ cố gắng hơn nữa để tiếp tục có những cống hiến, đóng góp vào sự nghiệp đổi mới của quê hương, tiếp tục là tấm gương sáng trong cuộc sống để thế hệ trẻ hôm nay noi theo. Những khó khăn thời chiến tranh đã trải qua nên khi hoà bình ông Héo xác định càng phải cố gắng lao động, trồng trọt, chăn nuôi cũng là cách để rèn sức khoẻ và có nguồn thu nhập cho gia đình.
Những ngày đầu tháng 7, chúng tôi cùng đoàn lãnh đạo Hội Cựu thanh niên xung phong thị xã đến thăm mô hình kinh tế tổng hợp của cựu thanh niên xung phong Mào Văn Thọc ở bản Lé xã Lay Nưa, thị xã Mường Lay. Ông Thọc tham gia thanh niên xung phong từ năm 1966, đơn vị của ông làm nhiệm vụ mở các tuyến đường trên địa bàn tỉnh Lai Châu cũ trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ngày tham gia lực lượng thanh niên xung phong ông không ngại khó, ngại khổ, hăng hái làm việc trên mỗi cung đường. Ngày về tham gia công tác trong Đội sản xuất xã Lay Nưa 20 năm sau ông xin nghỉ về gia đình cùng vợ chăm sóc con cái và bắt tay làm kinh tế. Thấy gia đình còn quá nghèo, quanh năm chỉ trông vào cây lúa, củ khoai nên ông Thọc bàn với gia đình chuyển lên khu chăn nuôi thuộc Đội sản xuất cũ, phát quang bụi rậm, côi cối um tùm để dựng nhà, đào ao thả cá, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Ban đầu là nuôi mấy con lợn nái, mấy chục con gà thả vườn nhưng với kinh nghiệm tích lũy qua nhiều năm, từ bàn tay trắng dần dần vợ chồng ông Thọc tích cóp được chút vốn liếng mở rộng chuồng trại, trồng cây ăn quả, trồng rừng lấy gỗ. Không phụ công người cựu thanh niên xung phong, trên diện tích hơn 3.000m2 kinh tế của gia đình ông mỗi năm càng khấm khá, còn sức khỏe ông Thọc vẫn tích cực tham gia làm kinh tế cùng các con, cáccháu.
Theo thống kê hiện thị xã Mường Lay có 56 cựu thanh niên xung phong. Những thanh niên xung phong thời ấy giờ đã lên chức ông bà, tuổi hơn 70 nhưng trí nhớ vẫn minh mẫn, nhanh nhẹn, đặc biệt luôn hăng say cùng con cháu lao động phát triển kinh tế. Ông Đào Chí Quyên, Chủ tịch Hội cựu thanh niên xung phong thị xã Mường Lay cho biết: Những cựu thanh niên xung phong trên địa bàn luôn toát lên vẻ bình dị nhưng lại kiên cường, dù mỗi hoàn cảnh khác nhau nhưng vẫn cố gắng vươn lên, vượt qua gian khó để cùng gia đình phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Đồng thời sống gương mẫu, giáo dục con cháu truyền thống cách mạng, nhắc nhở các thế hệ sau về đạo lý uống nước nhớ nguồn, trân trọng thành quả của thế hệ đi trước đã ngã xuống vì độc lập dân tộc.
Với tinh thần “trẻ xung phong, già mẫu mực”, các cấp hội cựu thanh niên xung phong trên địa bàn thị xã Mường Lay còn tích cực thực hiện các phong trào thi đua do tổ chức hội và địa phương phát động, trong đó nổi bật là phong trào thi đua cựu thanh niên xung phong nêu gương sáng làm theo lời Bác dạy, phong trào xóa đói giảm nghèo, xây dựng gia đình văn hóa và chung sức xây dựng nông thôn mới./.