Cách đây 70 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Đông Xuân 1953-1954, mà đỉnh cao là chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu. Trong chiến lược lịch sử quan trọng này, vào ngày 12-12-1953, thị xã Mường Lay được hoàn toàn giải phóng.
Trong chiến tranh chống giặc ngoại xâm, nhân dân các dân tộc thị xã Mường Lay đã phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần tự lực tự cường cùng với toàn Đảng, toàn dân đứng lên chiến đấu, giành thắng lợi trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ xâm lược và bảo vệ biên giới, nhân dân các dân tộc thị xã Mường Lay đã luôn phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nước, nỗ lực, giành nhiều thắng lợi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Đặc biệt, từ năm 2005, thị xã Mường Lay thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ: vừa phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - ạn ninh, vừa thực hiện di dân, tái thiết đô thị, song với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc thị xã đồng tâm hiệp lực, tự lực, tự cường cùng sự quan tâm, giúp đỡ của trung ương và tỉnh, thị xã đã nỗ lực vươn lên hoàn thành nhiệm vụ tỉnh giao, đưa thị xã trở lại ổn định và phát triển.
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Thị ủy Mường Lay, các cấp ủy, tổ chức đảng trên địa bàn đã không ngừng đổi mới, phát huy tính sáng tạo nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ các mặt công tác xây dựng Đảng đề ra chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội sát với tình hình thực tế.
Công tác xây dựng Đảng được đặc biệt quan tâm và tăng cường; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ được nâng lên. Công tác phát triển đảng viên được quan tâm về số lượng và chất lượng, không còn tổ, bản trắng chi bộ, trắng đảng viên, các tổ dân phố, bản cơ quan, đơn vị đều có tổ chức Đảng. 70 năm sau ngày giải phóng, 52 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ thị xã đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh. Khi thành lập (năm 1971), thị xã có 7 chi bộ với 72 đảng viên, đến nay đã có 36 tổ chức cơ sở đảng (5 đảng bộ và 31 chi bộ trực thuộc), tổng số đảng viên tính đến nay có 1.195 đảng viên. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội luôn làm tốt công tác vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng, chính quyền ngày càng được củng cố và tăng cường; khối đại đoàn kết toàn toàn dân được củng cố vững chắc. Những thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng và phát triển thị xã dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thị xã đã minh chứng: Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc thị xã có đủ bản lĩnh và khả năng để vượt qua mọi khó khăn, đứng vững và đi lên xây dựng thị xã giàu đẹp, vững mạnh và phát triển bền vững
Xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ thị xã, nhiều giải pháp để phát triển kinh tế gắn phát triển du lịch với công tác bảo tồn, phát huy các thiết chế văn hóa của địa phương tiếp tục được quan tâm. Thị xã tập trung thực hiện Đề án Bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thị xã Mường Lay gắn với phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025. Đồng thời, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch duy trì tổ chức lễ hội đua thuyền đuôi én, lễ Tế ta (Tế thần sông nước), lễ Kin pang then... Năm 2018, di tích lịch sử Pú Vạp trên địa bàn thị xã đã được UBND tỉnh quyết định công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Đáng chú ý, nhằm tạo điểm nhấn trong phát triển du lịch trên địa bàn, trong khuôn khổ Lễ hội Đua thuyền đuôi én năm 2023, lần đầu tiên Mường Lay được chọn là địa điểm tổ chức môn thể thao mạo hiểm dù lượn.
Song hành công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ thị xã Mường Lay luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xem đây là nhiệm vụ then chốt. Do đó, thời gian qua, thị xã thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng trong việc ban hành, tổ chức thực hiện nghị quyết, chủ trương của Đảng; đổi mới công tác tuyên truyền, vận động; đổi mới công tác tổ chức, cán bộ; tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, phát huy mạnh mẽ vai trò của các tổ chức đảng, tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên; đổi mới, nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên... từ đó góp phần củng cố, nâng cao vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên.
70 năm Ngày giải phóng thị xã Mường Lay - Ngày Bác Hồ gửi thư cho đồng bào và cán bộ Lai Châu (12/12/1953-12/12/1923) là dịp để chúng ta tự hào về truyền thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần cách mạng kiên cường trong đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng quê hương, đất nước của các thế hệ cha anh đi trước. Kế tục và phát huy truyền thống cao quý đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền, toàn thể cán bộ, đảng viên, Nhân dân, chiến sĩ lực lượng vũ trang thị xã Mường Lay luôn đoàn kết một lòng, phát huy dân chủ, năng động, sáng tạo, tích cực hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước gắn với thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ trong năm 2023 và những năm tiếp theo./.