Thị xã Mường Lay nằm ở phía Bắc của tỉnh Điện Biên, có diện tích tự nhiên 11.266,56 ha với 03 đơn vị hành chính, 38 tổ dân phố, bản, trong đó có 04 bản vùng cao đặc biệt khó khăn thị xã gồm có 09 dân tộc cùng sinh sống, trong đó, dân tộc Thái chiếm 66,99%, dân tộc Kinh chiếm 22,82%, dân tộc Mông 9,23%, dân tộc Hoa 0,42%, còn lại là các dân tộc khác.

Năm 2024, thị xã Mường Lay có 32 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số được UBND tỉnh Điện Biên công nhận tại Quyết định số 2068/QĐ-UBND ngày 15-12-2023. Họ là những người thuộc nhiều lứa tuổi, thành phần, dân tộc, trên nhiều cương vị công tác, lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội nhưng đã thực sự trở thành trung tâm đoàn kết các dân tộc, cùng nhân dân phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa. Qua cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, vai trò của người có uy tín trên địa bàn thị xã Mường Lay càng được nâng lên rõ rệt. Những người có uy tín chính là những người gương mẫu đi đầu trong thực hiện các cuộc vận động; đồng thời tích cực vận động nhân dân giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đấu tranh bãi bỏ hủ tục lạc hậu cùng các tệ nạn xã hội.

Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số có vai trò hết sức quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia, hưởng ứng tích cực các phong trào thi đua yêu nước; chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về công tác dân tộc, chính sách dân tộc và đại đoàn kết dân tộc. Tích cực vận động Nhân dân tham gia giám sát hoạt động của cán bộ công chức, đại biểu dân cử, đảng viên ở khu dân cư; vận động gia đình, con cháu, Nhân dân xây dựng và thực hiện tốt quy ước của tổ dân phố, bản, không sử dụng, buôn bán tàng trữ trái phép các chất ma túy.

Về phong trào lao động sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững thì người uy tín luôn là lực lượng nòng cốt, tâm huyết trong việc vận động nhân dân xóa bỏ dần các hủ tục lạc hậu; tích cực tham gia các hoạt động sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi từng bước xóa đói giảm nghèo, xây dựng nền nông nghiệp theo hướng hàng hóa trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Công tác tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở: Người có uy tín được cung cấp thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh; các chương trình, dự án của địa phương theo quy định.

Công tác giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội: Người uy tín phối hợp với tổ trưởng tổ dân phố, trưởng bản, các đoàn thể cơ sở giải quyết tốt những phát sinh xảy ra ở khu dân cư. Xây dựng củng cố mối quan hệ làng xóm thân thiện, góp phần giữ vững tình hình an ninh trật tự tại cơ sở. Vận động đồng bào các dân tộc nêu cao tinh thần cảnh giác, chống lại âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; không tin, không làm theo lời xúi giục, lôi kéo, móc nối của các loại tội phạm. Vận động gia đình, dòng họ và Nhân dân tích cực tham gia công tác phòng chống tội phạm, cung cấp thông tin tố giác tội phạm, ....

Công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc: Phối hợp với cấp ủy, chính quyền, MTTQ cơ sở xây dựng nếp sống mới từ gia đình và khu dân cư, nét đẹp văn hóa trong giao tiếp, ứng xử có nhiều tiến bộ. Xây dựng đời sống văn hóa ở cộng đồng dân cư góp phần giữ vững thuần phong mỹ tục, bảo tồn phát huy truyền thống văn hóa của các dân tộc. Vận động con cháu, dòng họ và Nhân dân thực hiện nếp sống mới, thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, hạn chế tình trạng tảo hôn; người chết không để lâu ngày trong nhà, …

Trong những năm qua, người có uy tín đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở thị xã Mường Lay; Người có uy tín luôn có ý thức và nhắc nhở các thế hệ phải biết giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư, tạo cho thế hệ trẻ có tinh thần trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy những phong tục tập quán truyền thống tốt đẹp của dân tộc./.