Đã 7 năm trôi qua trong hành trình xây dựng, tái thiết thị xã theo Dự án Di dân tái định cư Thuỷ điện Sơn La, “phố nhà sàn” ở thị xã nơi ngã ba sông Mường Lay đã dần định hình

Người dân Mường Lay có thể tự hào về cơ sở, hạ tầng của thị xã “trên bến dưới thuyền” nhưng vẫn còn đó những lo toan, phiền muộn khi mà bông lúa, hạt thóc đảm bảo sự “no cơm, ấm áo” vẫn chưa đủ đầy. Bức tranh “mùa vàng” ở thị xã ngã ba sông vẫn còn nhiều sắc thái vui, buồn lẫn lộn.

Không giấu nổi vui mừng khi cầm trên tay những hạt thóc đầu tiên trồng được trên vùng đất mới, bác Mạo Thị Tông, bản Bắc, xã Lay Nưa tươi cười nói: “Gia đình tôi được giao 180m­­­­² đất nông nghiệp, vụ mùa vừa rồi thu hoạch 20 bao thóc (khoảng 1.000kg); với lượng thóc lúa thu được từ mùa vụ đầu tiên này 5 người trong gia đình tôi không còn lo đói nữa. Lo nhất khi chuyển về nơi ở mới này là cái ăn, nhưng giờ cấy được lúa thì yên tâm rồi”.

Bà Mạo Thị Tông, bản Bắc phơi lúa  thu hoạch được trên thửa ruộng mới nhận.

Được thu hoạch những bông lúa đầu tiên trên vùng đất mới là niềm vui của khá nhiều hộ dân thị xã. Dẫu vậy, cũng còn nhiều hộ dân đang phải chờ đợi từng ngày để được cày sâu, cuốc bẫm trên mảnh đất của mình. Theo số liệu phòng Kinh tế thị xã Mường Lay thì sau khi tổ chức di dân tái định cư Thủy điện Sơn La, thị xã có gần 970 hộ tái định cư nông nghiệp, trong khi mới có gần 370 hộ của 6 bản thuộc phường Na Lay và xã Lay Nưa được giao đất sản xuất. Nghĩa là con số những hộ ở Mường Lay chưa có đất nông nghiệp để sản xuất, canh tác vẫn còn trên 600. Trong khi đó, quỹ đất nông nghiệp hiện tại của thị xã Mường Lay chỉ có khoảng 50ha. Với quỹ đất hạn hẹp này, hiện mới chia được 4/5 diện tích; mỗi hộ dân thuộc diện giao đất được sở hữu 180m². Tuy nhiên, quỹ đất mà người dân được sở hữu là đất bán ngập nên chỉ sản xuất được vụ chiêm, còn vụ mùa trùng thời điểm mùa mưa nên bà con không thể canh tác được vì diện tích đất nông nghiệp bị ngập nước.

Không thể phủ nhận, dự án di dân tái định cư Thuỷ điện Sơn La đã giúp hàng trăm hộ dân ở Mường Lay có nhà cửa vững chãi, khang trang; cây lúa, cây ngô giờ cũng đã có đất để bén rễ, nảy mầm. Hy vọng từ đây, bông lúa, hạt gạo đảm bảo cuộc sống cho bà con thị xã đã dần hiện hữu. Song đối với những hộ gia đình có nhiều nhân khẩu thì diện tích đất nông nghiệp được nhận quả là còn ít ỏi, cùng với đặc điểm đất bán ngập thì ước mơ về cuộc sống no đủ để “an cư” sau khi tái định cư của bà con vẫn còn nhiều chuyện phải bàn.  

Nhà cùng ở bản Bắc 1, xã Lay Nưa, nhưng khi chúng tôi hỏi về vụ lúa vừa qua, ông Mào Văn Quỵn vẫn không giấu nổi vẻ buồn, lo trên khuôn mặt khắc khổ: “Trước đây gia đình tôi có gần 3.000m² trồng sắn, ngô... thu hoạch hằng năm cũng tạm đủ ăn. Từ khi tái định cư gia đình tôi được nhận 180m² đất nông nghiệp để trồng lúa. Tuy nhiên, đây là đất bán ngập nên sâu bệnh nhiều, mất nhiều chi phí để chăm sóc. Đặc biệt, nguồn nước tưới thì chủ yếu lấy từ trên khe xuống nên năng suất thấp, vụ vừa rồi thu hoạch được hơn 900kg thóc. Trong khi gia đình tôi có 10 nhân khẩu nên không thể đủ ăn đến vụ sau. Từ giờ đến lúc nước dâng chỉ còn 1 tháng nữa nên đành phải “ngồi nhìn” chờ đến vụ sau để gieo cấy tiếp”.

Cũng theo Phòng Kinh tế thị xã Mường Lay vụ mùa vừa qua 50ha diện tích đất bán ngập giao cho 360 hộ của 6 bản thuộc phường Na Lay và xã Lay Nưa thực thu đạt 55,59 tạ/ha. Thời gian tới, thị xã sẽ tạo thêm một diện tích đất nông nghiệp khoảng 80ha nữa để giao cho các hộ chưa có đất sản xuất. Thị xã sẽ đốc thúc các đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ các dự án để hoàn thành công tác san nền, bạt mái taluy sớm tạo quỹ đất cho dân. Cùng với đó, thị xã sẽ tham mưu, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhanh chóng phát triển các dự án thuỷ sản (nuôi cá lồng, bè mảng), trồng nấm... để bà con có thể tiến hành sản xuất khi diện tích đất nông nghiệp bị ngập nước.

Trao đổi về vấn đề này, ông Từ Bá Minh, Chủ tịch UBND thị xã Mường Lay cho biết: Người dân địa phương thiếu đất sản xuất là thực tế, việc giao đất sản xuất cho dân chính quyền cũng gặp nhiều khó khăn bởi quỹ đất đang thiếu trầm trọng do kinh phí khai hoang, phục hoá thiếu. Ông Minh nhấn mạnh: “Nguyên nhân chủ yếu là kinh phí đầu tư cho khai hoang phục hóa đất cần tới hàng trăm tỷ đồng, trong khi hỗ trợ của Nhà nước cho việc này rất có hạn hẹp (tối đa là gần 7,6 triệu/ha)”.

Hiện nay, 2 phương án: Một là, giao diện tích đất cần khai hoang phục hóa cho các hộ dân tái định cư nông nghiệp và hỗ trợ người dân theo quy định của Nhà nước; hai là đầu tư cải tạo đồng ruộng rồi mới chia đất sản xuất cho người dân mà các sở, ban, ngành do thị xã đưa ra vẫn chưa ngã ngũ.

Chúng tôi rời thị xã Mường Lay cùng với những băn khoăn, day dứt: 360 hộ dân tái định cư đã phải chờ đợi 7 năm để nhận đất sản xuất. Không biết đến khi nào hàng trăm hộ dân còn đang chờ đợi mới được nhận phần đất canh tác cho mình. Trong khi phương án tạo quỹ đất cho dân còn chưa ngã ngũ thì có một thực tế không xa đó là chính sách hỗ trợ gạo sắp hết hạn đến nơi và nguy cơ thiếu đói đối với hàng trăm hộ dân chưa có đất mưu sinh là điều khó tránh khỏi...

                                                                          Theo baodienbienphu.com.vn