Chạy theo thành tích, nợ đọng, chưa thiết thực trong xây dựng... hầu\r\n hết các báo cáo chỉ dừng ở việc tổng kết bao nhiêu km đường được xây \r\ndựng, huy động vốn cho xây dựng NTM... Trong khi đó, con số nợ đọng, sự \r\ntồn tại và hoạt động của các hợp tác xã, các bãi rác đạt chuẩn ở nông \r\nthôn... thu nhập gia tăng của người nông dân cụ thể thì còn đang là bài \r\ntoán khó

Nếu\r\n không cân nhắc, cân đối và tính toán lại một cách cẩn thận, thì càng có\r\n nhiều xã được công nhận chuẩn NTM theo đúng 19 tiêu chí đã ban hành thì\r\n sẽ lại có thêm bấy nhiêu công trình công cộng không cần thiết, gây thất\r\n thoát lãng phí cũng như tỷ lệ nợ đọng vốn để đầu tư cho NTM gia tăng.

Thực\r\n tế này cũng được chính ông Hoàng Trọng Thủy, nguyên Tổng biên tập Tạp \r\nchí Nông thôn mới cảnh báo. Theo ông Thủy, sự bất cập trong xây dựng NTM\r\n hiện nay xuất phát từ ngay từ trong nhận thức của đội ngũ cán bộ lãnh \r\nđạo cấp xã, cấp huyện. Một số nơi, chính quyền cơ sở chỉ hiểu rằng đạt \r\nđược 19 tiêu chí là xây dựng xong NTM mà không hiểu rằng, bản chất của \r\nxây dựng NTM chính là tạo ra giá trị mới định hướng cho sự phát triển.

Không phủ nhận rằng, \r\nviệc hoàn thiện bộ tiêu chí, nhất là tiêu chí về điện – đường – trường –\r\n trạm thì dễ dàng nhìn thấy hơn là các tiêu chí mềm liên quan tới nội \r\ndung tổ chức lại sản xuất, tăng thu nhập cho người nông dân, xây dựng \r\ncho nông dân đời sống văn hóa tinh thần, vệ sinh môi trường nông thôn.

Cho\r\n tới nay, hầu hết các báo cáo chỉ dừng ở việc tổng kết bao nhiêu km \r\nđường được xây dựng, huy động vốn cho xây dựng NTM trong đó có phần đóng\r\n góp của nhân dân là bao nhiêu. Trong khi đó, con số nợ đọng, sự tồn tại\r\n và hoạt động của các hợp tác xã, các bãi rác đạt chuẩn ở nông thôn, bãi\r\n chứa xe và thu nhập gia tăng của người nông dân cụ thể thì còn đang để \r\nngỏ.

Một thực tế nữa cũng \r\nkhông thể không thừa nhận là đa số nông dân hiện nay còn ở trình độ yếu \r\nvà chưa cao. Trong khi đó, với giai đoạn hội nhập sâu rộng như hiện nay,\r\n bản thân người nông dân phải là con người “kép”: vừa là người sản xuất,\r\n vừa là người quản lý, người giám sát, người hạch toán. Quá trình sản \r\nxuất hiện nay như một vòng quay nhanh, khép kín, nếu thiếu các kỹ năng, \r\ntất yếu sẽ bị chệch khỏi bánh quay.

Liên\r\n quan tới sự lãng phí trong xây dựng công trình nhà văn hóa, trung tâm \r\nsinh hoạt cộng đồng, gần đây, Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng Nguyễn Văn Thể đã\r\n từng kiến nghị, phải xem xét cụ thể lại việc đáp ứng tiêu chí nhà văn \r\nhóa NTM, bởi nếu không khéo, đổ ra nhiều kinh phí mà không có tác \r\nđộng gì cả. Do đó, “nên rà soát lại tiêu chí sao cho gọn nhẹ, \r\nđưa vào trọng tâm đầu tư thì nông thôn mới mới phát triển được”\r\n – ông Thể nói.

Việc nôn \r\nnóng chạy theo thành tích dễ khiến cho đích NTM bị lệch hướng, minh \r\nchứng rõ ràng nhất là không ít địa phương về đích NTM đã phải “gánh” \r\nthêm cục nợ. Đơn cử như Nghệ An, tính đến tháng 6/2016, các địa phương \r\nxây dựng NTM trên địa bàn tỉnh nợ đọng xây dựng cơ bản gần 1.000 tỷ \r\nđồng, trong đó đơn vị xã nợ nhiều nhất khoảng 30 tỷ và ít nhất 1 tỷ \r\nđồng.

Phó Thủ tướng Chính \r\nphủ Vương Đình Huệ trong cuộc họp cho ý kiến về Bộ tiêu chí nông thôn \r\nmới giai đoạn 2016- 2020 ngày 13/9 vừa qua, có 3 vấn đề nổi lên trong \r\nxây dựng NTM đã được thực tiễn kiểm nghiệm. Cụ thể: Các tiêu chí của NTM\r\n phải có đặc điểm, đặc thù và mức độ phù hợp với từng vùng, miền và từng\r\n địa phương chứ không thể vùng nào cũng giống nhau được; xây dựng NTM \r\nphải phù hợp với mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu đi liền với đô thị văn \r\nminh; thực hiện lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình mục tiêu \r\nquốc gia khác và các chương trình phát triển bền vững của Liên hợp quốc \r\nvới xây dựng NTM để tránh dàn trải, lãng phí.

“Quy\r\n định xã nào cũng phải có chợ, nhưng thực tế sinh hoạt của người dân và \r\ndo địa lý nên nhiều xã chung một chợ cũng chẳng sao, vẫn tốt. Trong khi \r\nđó, mỗi xã có một chợ thì chợ chẳng ai muốn họp, xây chợ để đấy lãng phí\r\n vô cùng. Nhà văn hóa, đường giao thông làm sao vùng nào cũng 3 mét theo\r\n quy định được, như miền núi và hải đảo mà làm 3 mét đường thì lấy đất \r\nvới tiền đâu ra mà làm?” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ dẫn giải về vấn \r\nđề đã nêu ra.

Xây dựng NTM \r\nlà chủ trương đúng đắn, đã và đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn ở\r\n nhiều nơi. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả thực sự và hạn chế tối đa \r\nnhững phát sinh không đáng có, rất cần phải có những điều chỉnh cho phù \r\nhợp trong thực tế hiện nay./.